W dniu 8 lutego 2020 roku minęła 25. rocznica śmierci ojca Józefa M. Bocheńskiego OP, wybitnego polskiego filozofa i wielkiego patrioty, któremu wojenny los kazał zdecydowaną większość aktywnego życia spędzić na uchodźstwie. Ponieważ w rządzonej przez komunistów Polsce uznany został za wroga politycznego, przeto jego publikacje w ojczyźnie zdobywało się z najwyższym trudem, natomiast w drugiej połowie XX wieku był najbardziej znanym i rozpoznawalnym filozofem polskim na świecie. Sytuacja ta nie uległa jakiejś radykalnej poprawie po odzyskaniu przez Polskę suwerenności, prawdopodobnie z powodu bardzo krytycznej oceny przez Bocheńskiego tzw. transformacji ustrojowej, przeprowadzanej w latach 90. Oczywiście jego książki są dziś w kraju dostępne, ale ciągle brakuje tłumaczeń kilku kluczowych opracowań (np. podręcznika sowietologii czy historii logiki formalnej). Z okazji okrągłych rocznic urodzin i śmierci Bocheńskiego urządzane już były okolicznościowe konferencje, pokłosie których stanowiły interesujące publikacje. Także wspomniana 25. rocznica śmierci była okazją do przypomnienia jego osoby i myśli. Warto dodać, że tym razem w dzieło upamiętnienia Bocheńskiego włączyły się władze państwowe oraz różne instytucje, co spowodowało zdecydowanie szerszy zasięg organizowanych wydarzeń. Jedną z takich instytucji była Fundacja PZU, która wsparła projekt Naukowego Towarzystwa Tomistycznego, zatytułowany: Ojciec Józef Maria Bocheński jako filozof. Postanowiliśmy bowiem ukazać osobę i dorobek polskiego dominikanina w sposób obejmujący większość jego szerokich zainteresowań filozoficznych, zmieniających się zresztą w ciągu jego długiego życia. W ostatniej fazie tego życia Bocheński był radykalnym zwolennikiem filozofii analitycznej, którą traktował jako logiczną analizę różnych problemów filozoficznych. Powoduje to, że jest on postrzegany głównie jako logik, z pominięciem innych jego osiągnieć filozoficznych. Tymczasem zanim Bocheński został analitykiem był tomistą, zajmował się etyką i jej zastosowaniami w różnych dziedzinach życia, historią filozofii ze szczególnym uwzględnieniem ideologii komunistycznej, która zapanowała nad połową Europy po II wojnie światowej. Interesowała go także filozofia społeczna i polityczna oraz – co oczywiste – teologia. Wszystkie te zagadnienia są przynajmniej dotknięte w tomie „Rocznika Tomistycznego” poświęconym Bocheńskiemu. Oprócz tego publikujemy kompletną (w miarę możliwości) bibliografię Bocheńskiego, opracowanie jego aktywności naukowej na emigracji, a także wspomnienia o nim i rozmowę z Janem Parysem, autorem wywiadu-rzeki z Bocheńskim, przeprowadzonego dziesięć lat przed jego śmiercią. Ponadto w tym numerze Rocznika Tomistycznego przedrukowujemy dwa dość unikalne teksty samego o. Bocheńskiego: przekład traktatu De ente et essentia Tomasza z Akwinu, wykonany jeszcze przed wojną oraz wykład na temat uniwersytetu, wygłoszony z 1952 roku. Ufamy, że nasz „Rocznik” będzie nie tylko formą oddania hołdu wybitnemu Polakowi, ale przede wszystkim przyczyni się do upowszechnienia jego filozoficznych osiągnięć. W tym celu wszystkie podjęte tu tematy zostały opracowane w postaci krótkich wykładów filmowych i zamieszczone na stronie internetowej zarówno „Rocznika Tomistycznego” (www.roczniktomistyczny.pl), jak i Naukowego Towarzystwa Tomistycznego (www.tomizm.org).

Artur Andrzejuk
Redaktor Naczelny
 

DOSTĘP: http://roczniktomistyczny.pl/najnowszy-tom