17 października w Bibliotece Polskiej, mieszczącej się w Polskim Ośrodku Społeczno-Kulturalnym POSK) w Londynie, zorganizowano wykład prof. Artura Andrzejuka, pt.: „Idee formujące współczesną kulturę w Europie”.
Mówca na początku swego wystąpienia wspomniał zmarłego kilka tygodni wcześniej dyr. Andrzeja Paluchowskiego, przyjaciela i częstego bywalca Biblioteki Polskiej w Londynie, i zadedykował mu swój wykład.

Jako główne idee formujące współczesną kulturę w Europie przedstawił modernizm, postmodernizm i transhumanizm, prezentując od razu odpowiedzi na nie, formułowane ze strony filozofii klasycznej.
Za główną ideę modernizmu A. Andrzejuk uznał ewolucjonizm i zaznaczył, że właściwym twórcą ewolucjonizmu jako idei filozoficznej, obejmującej wszystkie dziedziny życia i nauki, był Herbert Spencer (1851), a słynna książka Darwina (1859) stanowiła dlań tylko naukowe uprawomocnienie jego poglądów. Ewolucjonizm miał destrukcyjny skutek wobec dotychczasowego pojmowania świata i człowieka. Zanegował istnienie Boga, stałość natury ludzkiej i niezmienność norm moralnych. W odpowiedzi na tak pojętą wizję rzeczywistości, bardziej tradycyjni filozofowie zaczęli popularyzować teorię człowieka jako osoby, o której stanowi jej rozumność, wolność i specyficzne relacje z innymi osobami (relacje osobowe). Za największego popularyzatora teorii osoby uznał A. Andrzejuk Karola Wojtyłę – Jana Pawła II.

 

Postmodernizm deklaratywnie stanowi zanegowanie modernizmu, jest jednak w istocie jego kontynuacją, polegającą na doprowadzeniu do skrajności materializmu, utylitaryzmu i relatywizmu, prowadzących w efekcie do nihilizmu. Dla zilustrowania głównych tez antropologicznych postmodernizmu, autor skorzystał z piosenki Jacka Kaczmarskiego pod tym samym tytułem, skrytykował przy tym skutek postmodernizmu w postaci „płynnej tożsamości” lub „człowieka bez właściwości” za pomocą finału piosenki Kaczmarskiego:

„Wszystko wolno! Hulaj dusza!
Wszystko wolno! Hulaj dusza!
- Oj, nie wolno rzeczy wielu,
Kiedy celem jest - brak celu....
(Zwłaszcza, jeśli duszy nie ma - I to wszystko na ten temat)”.

Za główne źródło postmodernizmu A. Andrzejuk uznał negację prawdy w jej klasycznej definicji, która we współczesnej definicji Alfreda Tarskiego brzmi: „Zdanie A jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy, gdy stan faktyczny opisany przez zdanie A ma rzeczywiście miejsce”. Mówca ukazał to zagadnienie na przykładzie problemu prawdy historycznej, gdzie negacja prawdziwości prowadzi do zredukowania historii do tak zwanej polityki historycznej. Przywołał przy tym swoje rozmowy na ten temat z niestrudzonym rycerzem prawdy historycznej - Zbigniewem Siemaszką.

 

Transhumanizm jest najnowszą, bardzo mglistą i graniczącą z mrzonką, koncepcją przekształcenia człowieka w inny byt. Służyć mają temu genetyka, robotyka, informatyka i nanotechnologia (GRIN). Produktem tej operacji ma być „nowy człowiek”, „nowej ludzkości Adam”, Cyborg, Awatar, Postczłowiek, Nadczłowiek. Mówca zauważył, że transhumanizm ma także swoją postać religijną, według której człowiek ma zostać „przebóstwiony”, ma się stać aniołem lub jakimś innym duchem. Pomysły transhumanistów prof. Andrzejuk skomentował za pomocą odwiecznego sporu pomiędzy idealizmem Platona i realizmem Arystotelesa. W idealizmie dąży się do przemiany człowieka w inny byt, wychodząc z założenia, że człowiek nie jest tym, kim go widzimy, czyli bytem duchowo-cielesnym, lecz samym duchem, wcielonym jedynie w wyniku zbiegu niekorzystnych okoliczności; w realizmie przyjmuje się, że do istoty człowieka należy posiadanie duszy i ciała i wszelkie przemiany człowieka polegają na doskonaleniu tkwiących w tej strukturze możliwości. Jako podsumowanie swego wykładu A. Andrzejuk przypomniał hasło „cywilizacja miłości”, które w 1975 roku ogłosił papież Paweł VI, a które podjął i rozwijał Jan Paweł II. Paweł VI przypomniał, że człowiek pomimo technicznej wielkości duchowo może pozostać karłem. „Cywilizację miłości” wyraził za pomocą wyraził to za pomocą słynnego czworomianu „cywilizacji miłości”: Prymat etyki przed techniką, prymat osoby nad rzeczą, prymat być nad mieć, prymat miłosierdzia przed sprawiedliwością.