14 - 16 stycznia 2015 

 Ks. prof. Piotr Roszak (spiritus movens całego seminarium)

W dniach 14-16.01.2015 na Wydziale Teologicznym UMK w Toruniu odbyło się seminarium filozoficzno-teologiczne, zatytułowane: „Jak działa Bóg? Opatrzność Boża w teologii analitycznej”.

Seminarium odbywało się w ramach grantu przyznanego przez Centre for Philosophy of Religion z Uniwersytetu Notre Dame z USA oraz przez Fundację Templetona. Jego uczestnicy otrzymali jednorazowe stypendia, przyznawane na drodze konkursu, który nastawiony był na przeprowadzenie interdyscyplinarnych badań nad tematem opatrzności w tradycji filozofii analitycznej.

Gospodarzami, organizatorami i prowadzącymi seminarium byli ks. dr hab. P. Roszak (który był spiritus movens seminarium) oraz ks. dr T. Huzarek z UMK.

Seminarium rozpoczęło się wykładem wprowadzającym ks. M. Przechowskiego (WSD Pelplin). Był on poświęcony zagadnieniu filozofii przyrody, próbującej w ramach swojego przedmiotu i swoich metod opisywać relacje między Bogiem i przyrodą. Kolejny referat zatytułowany „Opatrzność a wolność Boga i człowieka” wygłosił dr M. Iwanicki. Jako osoba bezpośrednio znająca tradycję analityczną (wiele lat przebywał w USA studiował u A. Plantingi) zarysował szerokie spektrum stanowisk oraz argumentów wyprowadzanych przez dyskutujących na te tematy filozofów. Drugi dzień obrad rozpoczął się wykładem ks. prof. Jose Ramona Villara z Pampeluny, który przedstawił systematyczne, Tomaszowe wyjaśnienia problemu opatrzności, a także antropologiczne wyjaśnienie Bożego działania w ujęciu R. Guardiniego. Następne wystąpienie (dr M. Zembrzuski) przyniosło wyjaśnienie problematyki momentu śmierci człowieka, która jako znana Bogu nie może być przesunięta w kontekście ostatniego listu, podyktowanego przez Akwinatę. Referat dr K. Pilarza przyniósł niezwykle bogate w biblijne wypowiedzi naświetlenie tematu opatrzności i związanej z nią wolności woli człowieka. Z kolei dr M. Czarnecka z Wydziału Biologii UMK zajęła się zagadnieniem teologii procesu, by ukazać związki tej propozycji z wynikami nauk przyrodniczych. D. Dorocki, magistrant Wydziału Teologii UMK, ukazał problematykę opatrzności i wolnej woli człowieka przez pryzmat założeń otwartego teizmu. Na koniec drugiego dnia obrad seminarium wystąpił doktorant z Wydziału Filozofii UKSW, ks. mgr Ł. Pałubicki, który przedstawił problematykę analitycznych uzasadnień dotyczących ostatecznego funkcjonowania pustego piekła. Ks. dr P. Rochmann z Uniwersytetu w Oxfordzie swoimi wykładami rozpoczął ostatni dzień debat nad zagadnieniem opatrzności. Wygłosił dwa referaty, z których pierwszy dotyczył relacji między objawieniem a tekstem, zaś drugi dotyczył zagadnienia cudu w kontekście dyskursu naukowego i przekonań religijnych. Następnie mgr M. Bołkowiec ukazał funkcjonowanie wolności woli i wiedzy Boga w myśli G.W. Leibniza, podkreślając teodycealne sposoby ich godzenia i harmonizowania. Ostatnim wykładem mgr A. Marach-Andruszkiewicz w syntetyczny sposób, w ramach różnych sposobów formułowania uzasadnień teodycelanych (od molinizmu po libertarianizm) ukazała funkcjonowanie opatrzności Bożej.

Wszystkie wykłady kończyły się długimi dyskusjami, które wciąż musieli przerywać organizatorzy seminarium.

Przygotował: Michał Zembrzuski
Fotografie: Piotr Roszak